Hoofdstuk drie van het project Usufructuaries of earth is samengesteld door BAK, basis voor actuele kunst in Utrecht, samen met kunstenaar Marwa Arsanios, en bestaat uit een tweedaagse conventie die kunstenaars en ook andere denkers en sociale actoren bijeenbrengt, om samen met elkaar en van elkaar te leren over vruchtgebruik als een manier om eigendom los te maken van de stelsels van privatisering die voortdurend de hulpbronnen van de aarde op onrechtmatige wijze toe-eigenen ten gunste van een selecte groep. Evenals hoofdstuk één van het project, een tentoonstelling met werken van Arsanios, en hoofdstuk twee, dat bestaat uit een federatieve structuur van leesgroepen en een langzaam uitdijende reader en een leercurriculum op BAK’s online publicatieforum Prospections, onderzoekt het derde hoofdstuk en hoogtepunt van Usufructuaries of earth praktijken waarmee het vruchtgebruik van de aarde op ethische wijze kan worden gedeeld, en die op die manier eigendomsregimes omvormen in gezamenlijke gebruikersschappen.

Op de conventie, die plaatsvindt op 24 en 25 mei in het gebouw van BAK, worden feministische, dekoloniale en ecologische praktijken bijeengebracht, om in plaats van allerlei bezitterige denkbeelden over de aarde usufructuaries op de voorgrond te zetten: vormen van onderling en wederkerig gebruikerschap van en mét de aarde. “Usufructuaries” (afgeleid van het Latijnse usufructus: refererend aan het genieten van een gedeelde gebruikerschap) is in deze context een discursief en praktisch instrument om het idee van eigendom dat is gebaseerd op privaat bezit ongedaan te maken (in plaats van het te verbergen) en te ondermijnen (in plaats van het te ontkennen). Kunstenaars, boeren, activisten die zich inzetten voor vrouwenrechten en de rechten van inheemse bevolkingsgroepen, ecologen, rechtsgeleerden, politiek economen, geografen en community organizers komen samen om op elkaar af te stemmen en te leren van elkaars levenservaring en verbeeldingskracht, waarbij het onder andere gaat om gedeelde, niet-onteigenende vormen van gebruikerschap, of dat nu land, huisvesting, sociale reproductie, landbouw, kennis of cultuur betreft. Sprekend vanuit gesitueerde geografieën van abolitionistische, Zwarte, en feministische strijdvoeringen, gepaard aan juridische perspectieven op het dekoloniseren van eigendomsrecht en het collectief terugvorderen van land als respons op de onteigening die al generaties lang gaande is, verbindt Usufructuaries of earth de verschillende voorstellen voor vruchtgebruik op zo’n manier dat daarmee de diepgewortelde ideologie van privaat bezit - inmiddels stilzwijgend aanvaard als onwrikbaar fundament van ons hedendaagse, wereldwijde, politieke systeem - wordt uitgedaagd.

Het programma van de conventie bestaat uit twee delen. Het eerste deel, op 24 mei 2024, bestaat uit vier werksessies met daarin mensen die specifiek zijn uitgenodigd een bijdrage te leveren en deelnemers die zijn geselecteerd op basis van een open call. De vier werkgroepen zijn: “Beyond Value”, een werksessie die waarde herarticuleert, weg van de heersende definitie die verband houdt met neoliberale verovering en bezit, samengebracht door kunstenaar en filosoof Denise Ferreira da Silva en antropoloog Massimiliano (Mao) Mollona; “Taking Debt Out of the Closet”, waarin het zal gaan over het organiseren van feministisch verzet door betaalde en onbetaalde huishoudelijke en in diensverband onzekere werkernemers in de zorg die financiële schulden trotseren, samengebracht door de politieke theoretici en activisten Veróna Gago en Lucí Cavallero; “Germinating Resistance”, over inheemse en radicaal collectieve agrarische vormen van microverzet tegen macro-, door de staat gesteunde en door bedrijven aangestuurde privatiseringen en koloniale onteigeningen door kolonisten, samengebracht door Samanta Arango Orozco en Arelly Collazos van Grupo Semillas; en “Failing, Dreaming, Doing: rehearsing abolition”, waarin getracht wordt alternatieve voorstellingen op te roepen van leven en werken met de aarde die voorbijgaan aan de regimes van koloniale en raciale begrenzingen, samengebracht door het kunstcollectief MADEYOULOOK en agrarisch onderzoeker, organisator en docent Yvonne Phyllis.

24 mei 2024, 11:30-15:30 uur

1 “Beyond Value” samengebracht door Denise Ferreira da Silva en Massimiliano (Mao) Mollona.
2 “Taking Debt Out of the Closet” samengebracht door Verónica Gago en Lucí Cavallero.
3 “Germinating Resistance” samengebracht door Samanta Arango Orzoco en Arelly Collazos of Grupo Semillas.
4 “Failing, Dreaming, Doing: rehearsing abolition” samengebracht door Molemo Moiloa en Nare Mokgotho and Yvonne Phyllis

Er zijn beperkt plaatsen beschikbaar voor de werkgroepen (12 personen per groep). Als je wilt meedoen, reageer dan op de open call en stuur voor middernacht 8 mei 2024 een e-mail naar opencall@bakonline.org waarin je jezelf introduceert en een korte motivatie toevoegt van maximaal 200 woorden. Voor meer informatie over elk van de werksessies en om je aan te melden, ga alstublieft hiernaar.

Aansluitend op deze werkgroepen zal er ’s avonds, op zowel 24 als 25 mei 2024, een publieksprogramma plaatsvinden, met ruimte voor vriendschappelijke voorstellen, gesprekken, intermezzo’s voor diepgaand luisteren en commensale momenten. Degenen die hebben bijgedragen aan de conventie en de mensen in het publiek hebben de gelegenheid te vertellen, te leren, en te delen van elkaars woordenschatten, benaderingen, methoden en denkbeelden die regeneratie boven ecologische vernietiging stellen en collectief gebruikerschap boven individuele winst, waarmee transgenerationele allianties worden gesmeed tussen vruchtgebruikers van de aarde uit het verleden, het heden en een mogelijke toekomst.

24 mei 2024, 16:30–21:30 uur, en 25 mei, 13–21:30 uur

Het openbare programma is voor iedereen toegankelijk, maar het is aan te raden om je ticket vooraf te reserveren via Eventbrite om verzekerd te zijn van toegang. Een ticket voor 1 dag kost €6, een ticket voor beide dagen kost €10. BAK biedt solidariteitskaarten zonder kosten aan om deelname mogelijk te maken voor mensen die zich anders geen kaartje kunnen veroorloven. Soep en snacks worden bereid door b.ASIC a.CTIVIST k.ITCHEN met een vrijwillige een solidariteitsdonatie.

Op 25 mei zullen sommige onderdelen van het programma in het Spaans zijn met live Spaans-Engelse vertolking. Als je hiervan gebruik wilt maken, neem dan je eigen koptelefoon mee.

Deze deelnemers hebben inmiddels bevestigd mee te doen aan de conventie: Joud Al-Tamimi (kunstenaar en curator, Berlijn), Samanta Arango Orozco (community activist voor inheemsen en boeren, Tolima), Marwa Arsanios (onderzoeker, docent en kunstenaar, Berlijn en Beiroet), Clara Balaguer (BAK curator Community Portal, Utrecht), Asia Bazdyrieva (kunsthistorica, Berlijn), Aya Bseiso (architect en curator, Amman), Brenna Bhandar (kritisch rechtstheoreticus en wetenschapper, Vancouver en Londen), Lucí Cavallero (feministische activist en onderzoeker, Buenos Aires), Iliada Charalambous (kunstenaar, Rotterdam), Arelly Collazos (docent en food sovereignty activist, Cauca,), Luigi Coppola (kunstenaar, Brussel en Lecce), Philippa Driest (kunstenaar, Rotterdam), Denise Ferreira da Silva (kunstenaar en kritisch theoreticus, Vancouver), Layal Ftouni (onderzoeker en docent, Utrecht), Verónica Gago (activist en theoreticus, Buenos Aires), Ruth Wilson Gilmore (abolitionistische wetenschapper en activist, Lissabon en New York), Ola Hassanain (kunstenaar, Amsterdam en Khartoem), Maria Hlavajova (BAK artistiek directeur, Utrecht), Lama El Khatib (onderzoeker en cultureel werker, Berlin), Grace Lostia (b.ASIC a.CTIVIST k.ITCHEN en BAK co-curator Community Portal, Utrecht), Wietske Maas (BAK curator onderzoek en publicaties, Berlijn), MADEYOULOOK (kunstenaarscollectief, Johannesburg), Dina Mohamed (BAK curator fellowship for situated practice, Utrecht), Massimiliano (Mao) Mollona (filmmaker, antropoloog en onderzoeker, Bologna), Yvonne Phyllis (onderzoeker, organisator en docent op het gebied van landbouw, land en arbeid, Johannesburg), Sahar Qawasmi en Nida Sinnokrot (architecten en medeoprichters van Sakiya, Ramallah), Grupo Semillas (non-gouvernementele milieuorganisatie, Bogota en Tolima), Philip Rizk (schrijver en filmmaker, Berlijn), en Shela Sheikh (onderzoeker en docent, Parijs).